Šarkić, Nebojša and Crnjanski, Vladimir (2022) Da li je društveni pravobranilac samoupravljanja preteča zaštitnika građana (ombudsmana). In: Lokalni ombudsmani u gradovima i opštinama Srbije : zbornik radova / [urednici Bogoljub Milosavljević, Jelena Jerinić, Marko Tomašević]. Pravni fakultet Univerziteta Union : Stalna konferencija gradova i opština – Savez gradova i opština Srbije, Beograd, pp. 155-172. ISBN 978-86-7952-063-0 (PF)
Full text not available from this repository. (Request a copy)Abstract
Krajem 60-tih godina prošlog veka u tadašnjoj Jugoslaviji započeta je široka teorijska rasprava o potrebi za institucionalnim unapređenjem i zaštitom ustavnosti i zakonitosti. Time su učinjeni prvi koraci za ustanovljenje društvenog pravobranioca samoupravljanja. Nakon Ustava SFRJ iz 1974. godine, uveden je novi pravno-politički institut društvenog pravobranioca samoupravljanja. U pitanju je bila posebna nedržavna samoupravna institucija sa ozbiljnim ovlašćenjima koja su bila uređena posebnim zakonima. Ukoliko je društveni pravobranilac samoupravljanja u okviru svoje nadležnosti utvrdio protivpravno ili protivzakonito ponašanje, on je o uočenim nepravilnostima obaveštavao nadležne organe i inicirao postupak za pružanje dalje zaštite. Suštinski koncept društvenog pravobranioca samoupravljanja ogledao se u nepostojanju imperativnih akata koje je donosio s obzirom na to da je njegov uticaj proisticao iz njegove društveno-samoupravne pozicije. Upravo takva ključna obeležja i osnovni principi delovanja upućuju na zaključak da koncepcijsko ustrojstvo društvenog pravobranioca samoupravljanja predstavlja preteču današnjeg koncepta organizacije zaštitnika građana (ombudsmana). U osnovi njihovog rada sličan je način delovanja-moralna osuda i autoritet njihovog postupanja. Zaštitnik građana se stara o zaštiti i unapređenju ljudskih i manjinskih prava i sloboda. Ombudsman ne raspolaže represivnim i efektivnim ovlašćenjima. On ne naređuje, ne presuđuje i zbog toga predstavlja poseban oblik spoljne kontrole uprave. Zaštitnik građana ne poseduje klasična ovlašćenja državne vlasti jer u okviru delokruga svoje nadležnosti preporučuje, upozorava i iznosi mišljenja i predloge. U zaključku rada jasno je naglašeno da je koncepcijski model društvenog pravobranioca samoupravljanja morao biti sačuvan i pravno modifikovan proširivanjem nadležnosti i na druge oblasti života – dečja prava, prava marginalizovanih grupa, prava zatvorenika i druge oblasti zaštite i unapređenja ljudskih i manjinskih prava. Na taj način bi se, prema mišljenju autora, dodatno učvrstio integritet zaštitnika građana kroz neprekinuti kontinuitet u osnovi slične institucije pravne zaštite koja je sticala svoju popularnost i ugled u periodu od 1975. do 1990. godine.
| Item Type: | Book Section |
|---|---|
| Additional Information: | COBISS.SR-ID 85151241 |
| Uncontrolled Keywords: | društveni pravobranilac samoupravljanja, zaštitnik građana (ombudsman). |
| Subjects: | Law (General) |
| Depositing User: | Mr Stanko Kovačić |
| Date Deposited: | 07 Dec 2023 11:04 |
| Last Modified: | 27 Dec 2023 10:23 |
| URI: | http://repozitorijum.pravnifakultet.edu.rs/id/eprint/245 |
Actions (login required)
 |
View Item |
